Implikasi Pembatalan Projek Jambatan

A Kadir Jasin

HUBUNGAN sensitif dan merumitkan antara Malaysia dan Singapura tiba di satu lagi persimpangan apabila Kabinet minggu ini menghentikan pembinaan jambatan menggantikan Tambak Johor.

Serentak itu, Kerajaan memutuskan untuk memberhentikan semua rundingan mengenai pembinaan jambatan itu dengan Singapura.

Perdana Menteri, Datuk Seri Abdullah Ahmad Badawi, dalam satu kenyataan yang dikeluarkan oleh Jabatan Perdana Menteri, berkata:
“Keputusan ini diambil setelah mengambil kira suara dan sentimen rakyat Malaysia keseluruhannya terutama berkenaan bekalan pasir dan ruang udara.”

Ada beberapa aspek penting kepada keputusan mengejut Kabinet itu. Pertama, cadangan Malaysia menggantikan Tambak Johor dengan sebuah jambatan baru yang lebih memenuhi keperluan semasa lalu lintas bukan perkara baru. Rundingan mengenainya bermula sejak zaman Tun Dr Mahathir Mohamad lagi.

Kedua, tuntutan Singapura supaya Malaysia menjual pasir kepadanya dan membuka ruang udara kepada pesawat tentera udaranya sebagai prasyarat rundingan jambatan adalah perkara baru.

Ketiga, isu-isu lama seperti operasi Keretapi Tanah Melayu ke Singapura dan kesan pembinaan jambatan baru kepada paip air dari Johor ke Singapura.

Keempat, bantahan rakyat Malaysia terhadap tuntutan Singapura supaya Malaysia menyambung semula penjualan pasir dan membuka ruang udara kepada pesawat SAF turut dipengaruhi oleh kebimbangan bahawa wujud lobi daripada pihak-pihak tertentu di Malaysia agar dua syarat itu dipersetujui kerana kepentingan perniagaan.



Kebimbangan Mengenai Lobi Pro-Singapura

MALAH hal inilah yang paling banyak diperkatakan di belakang tabir, termasuk di kalangan kepemimpinan politik, sehingga tercetus dakwaan bahawa ada pihak bercita-cita atau yang sudah diberi francais untuk melombong laut Malaysia bagi membekalkan pasir kepada Singapura.

Kebimbangan ini diperkuatkan, antara lain, oleh tanggapan wujudnya perhubungan yang intim antara beberapa pihak yang rapat dengan kepemimpinan kalangan politik dan perniagaan Singapura.

Ini ditokok tambah dengan perisytiharan berulang kali oleh sesetengah pemimpin Malaysia yang diuar-uarkan oleh media massa arus perdana bahawa perhubungan dengan Singapura semakin rapat dan mesra pasca-era Mahathir.

Ini disusuli pula oleh penjualan aset-aset strategik Malaysia kepada pelabur-pelabur Singapura, khasnya syarikat milik Kerajaan Singapura seperti Temasik Holdings.

Kesan Sebenar Tuntutan Singapura

UNTUK mendalami dan memahami isu ini, kita berbalik kepada gesaan Menteri Luar Syed Hamid Albar tidak berapa lama dulu supaya Ahli Parlimen tidak terlalu ghairah membincangkan isu Malaysia-Singapura, apatah lagi jika mereka tidak mempunyai maklumat yang cukup.

Maklumat macam mana yang beliau maksudkan? Apakah maklumat bahawa Singapura mahu kita jual 50 juta meter padu pasir laut setahun selama 20 tahun kepadanya?

Atau maklumat bahawa dengan pasir sebanyak itu Singapura boleh menambak 315 kilometer persegi laut berhadapan dengan Johor bagi menambah keluasan buminya yang kini seluas 692.7 kilometer persegi.

Kalau kita lihat peta Singapura, kita akan sedar tentang betapa strategiknya kawasan laut yang boleh ditambak oleh Singapura, misalnya menyambungkan tanah besar Singapura dengan Pulau Ubin dan Pulau Tekong yang berhadapan dengan Pelabuhan Pasir Gudang dan Pengerang.

Sumber:CIA-The World Fact

Memang betul alasan bahawa kita pernah menjual pasir laut kepada Singapura. Pasir kita digunakan untuk menambak laut untuk dijadikan tapak Lapangan Terbang Changi. Tapi kita telah lama memberhentikannya dan jumlahnya tidaklah besar.

Bayangkan kesan alam sekitar, khasnya ekologi laut, sungai dan pantai Johor serta implikasi ekonomi Koridor Selatan kita jika pasir sebanyak itu digali dan digunakan untuk menambak kawasan yang begitu luas di Singapura.

Ruang Udara dan Keselamatan Negara

MENGENAI ruang udara untuk kegunaan SAF, sama ada untuk latihan atau operasi, ia bukan sekadar soal kedaulatan. Tidak kurang pentingnya ialah soal keselamatan.

Ruang udara bukan isu politik dan diplomatik semata-mata. Bagi Malaysia ia membabitkan soal kedaulatan, keselamatan dan ketenteraan.

Hari ini kita tidak bermusuh dengan Singapura dan kita tidak mahu bermusuh dengannya atau dengan mana-mana negara. Tetapi kita kena ingat bahawa konflik sempadan adalah satu kemungkinan yang tidak boleh kita tolak bulat-bulat.

Kita tidak hairan kalau ada ahli perniagaan dan politik yang melobi agar kita menjual pasir dan membuka ruang udara kepada Singapura. Bagi orang sebegini, yang penting adalah wang dan keuntungan.

Kita tidak mahu bermusuh dengan Singapura. Kita mahu terus bersahabat dengan semua negara. Tetapi asas persahabatan dengan Singapura atau mana-mana negara juga tidak boleh dibina atas runtuhan maruah dan kedaulatan negara kita.

Apatah lagi jika ia atas desakan dan lobi oleh kalangan perniagaan, politik dan pihak-pihak lain yang berkepentingan sempit.

Tak Perlu Syarat Baru

SEBENARNYA Singapura tidak perlu mengemukakan syarat-syarat baru kalau ia benar-benar ikhlas untuk berunding. Kedua-dua buah negara mempunyai alasan yang kuat untuk tidak saling sabotaj mensabotaj.

Malaysia tentu tidak akan membiarkan Singapura kekeringan air jika Tambak Johor diganti. Di bawah perjanjian yang sedia ada, Malaysia memberikan lesen kepada Singapura untuk menggunakan Tambak Johor sebagai laluan paip air Public Utilities Board (PUB)nya.

Malaysia berhak meminta Singapura memindahkan laluan paip itu dengan memberikan notis enam bulan. Kos pengalihan ditanggung oleh Singapura. Jadi sama ada laluan paip itu menerusi Tambak Johor atau jalan lain bukanlah isu yang tidak boleh dirundingkan.

Di pihaknya, Singapura mempunyai “kuasa veto” ke atas operasi dan aset KTM. KTM wajib pada setiap masa menjalankan operasi kereta api di atas aset miliknya di Singapura. Jika ia gagal berbuat demikian dalam tempoh tertentu, Singapura berhak merampas semua asetnya termasuk tanah dan bangunan.

Justeru itu, jika Tambak Johor digantikan, satu laluan baru wajib disediakan untuk KTM supaya ia tidak melanggar syarat kegunaan asetnya di Singapura. Laluan baru kereta api ini boleh memasukkan elemen kereta api laju yang dicadangkan antara Singapura dan Malaysia.

Singapura Akan Guna Lobi Antarabangsa


SELAIN itu, Malaysia perlu bersedia menghadapi lobi antarabangsa Singapura yang sentiasa menggambarkan dirinya sebagai mangsa buli Malaysia.

Kita lihat bagaimana Singapura jarang dikecam atau dikritik oleh media massa Barat walaupun ia melakukan pelbagai helah untuk menyekat pembangkang daripada bertapak.

Daripada 84 Ahli Parlimen republik itu, hanya dua mewakili pembangkang. Itu pun pelbagai tekanan dikenakan ke atas mereka.

Baru-baru ini Kerajaan Singapura mengambil keputusan mengharamkan saluran Internet seperti podcast dan video streaming daripada digunakan untuk kempen pilihan raya.

Singapura tidak teragak-agak mengugut membawa kita ke hadapan Tribunal Antarabangsa Undang-Undang Laut (ITLOS) jika kita merobohkan Tambak Johor.

Kesimpulannya, sama ada Singapura mengenakan syarat-syarat yang mustahil untuk kita penuhi atau ada kekurangan kepada strategi rundingan kita, hubungan dua-hala Malaysia-Singapura akan sedikit sebanyak terjejas.

Kedua-dua Kerajaan mungkin tidak mahu menunjukkan kekecewaan atau reaksi yang keterlaluan kerana tujuan politik, namun apa yang berlaku berupa satu lagi langkah “tit-for-tat” atau pulang paku buah keras antara kedua-dua negara.